متاورس متمرکز در مقابل متاورس غیرمتمرکز: تفاوت این دو چیست؟

به منظور مقایسه میزان تمرکززدایی در متاورس‌ها، ارزش آن را دارد که توضیح دهیم منظور از متاورس چیست – و عدم تمرکز مرتبط با متاورس و پروتکل‌های بلاک‌چین به چه معناست.

متاورس یک نسخه دیجیتالی گسترده و فراتر از دنیای آنالوگ (واقعی) است. درحالی‌که اصطلاح متاورس و بازی ویدئویی اغلب در کنار هم هستند، متاورس می‌تواند برای انواع فعالیت‌های سرگرمی و کار متمرکز استفاده شود.

در فضای متاورس مردم می‌توانند با دوستان خود در حال رفت‌وآمد باشند، در کنسرت‌های متاورس شرکت کنند و حتی از متاورس برای قرار ملاقات استفاده کنند.

این تجربیات اغلب از طریق استفاده از واقعیت افزوده و واقعیت مجازی (AR/VR) ملموس‌تر می‌شود تا حس بصری بودن در دنیای متاورس را بهتر درک کنید.

درحالی‌که یک صفحه‌نمایش می‌تواند برای این فعالیت‌ها کافی باشد، اکثر فعالین این حوزه عقیده دارند که هدست‌های AR/VR به شما این امکان را می‌دهند که بیشترین بهره را از این تجربیات ببرید.

برنامه‌های کاربردی متاورس آموزشی و شغلی به شما امکان می‌دهند جلسات کاری مجازی و کلاس‌های درس دیجیتال را برگزار کنید.

از بازی‌های متاورس محبوب می‌توان به عناوینی مانند Final Fantasy XIV ،Destiny 2 و World of Warcraft اشاره کرد. این بازی‌های آنلاین چندنفره (MMOG) به عنوان «پروتو متاورس» (Proto-metaverse) در نظر گرفته می‌شوند – اما غیرمتمرکز نیستند.

تمرکززدایی مستلزم دو چیز اصلی است. به یک شبکه توزیع شده و یک ساختار مالکیت غیرمتمرکز نیاز دارد. این بدان معناست که هیچ نهاد واحدی نمی‌تواند مالک یک شرکت، شبکه، بازی یا محصول دیگری باشد – اگر بخواهد غیرمتمرکز در نظر گرفته شود. و هر چه یک متاورس «مالکین» یا ذینفعان بیشتری داشته باشد، غیرمتمرکزتر است. معمولاً وقتی صحبت از طبقه‌بندی عدم تمرکز می‌شود، پاسخ «بله/خیر» وجود ندارد – به رتبه‌بندی غیرمتمرکز 1-10 فکر کنید!

ازآنجایی‌که این بازی‌های فوق‌الذکر عموماً متعلق به شرکت‌های بازی‌سازی هستند، فاقد این ویژگی تعیین‌کننده تمرکززدایی هستند. به‌عنوان‌مثال ویزا و بیتکوین شبکه‌های پرداخت بسیار توزیع شده هستند.

بااین‌حال، تنها بیت کوین غیرمتمرکز است؛ زیرا مالکیت یا عملکرد شبکه بین بیش از 10,000 نود کامل (Full Node) و ماینرهای مرتبط که از بلاک‌چین بیتکوین پشتیبانی می‌کنند، توزیع شده است.

شما می‌توانید هزاران مورد از این نودها را حذف کنید و شبکه بیتکوین به کار خود ادامه خواهد داد. ویزا یک شرکت مستقل است و شبکه به دلیل ساختار شبکه متمرکز خود گهگاه می‌تواند خرابی را تجربه کند. برای اینکه متاورس به تغییرات غیرمتمرکز تبدیل شوند، به همان فناوری نیاز دارند که بیتکوین از آن استفاده می‌کند – بلاک‌چین.

متاورس کریپتو از بلاک‌چین استفاده می‌کند

درحالی‌که بسیاری از اولین پروژه‌های متاورس کریپتویی بر روی اتریوم ساخته شدند، اکنون می‌توانید اکوسیستم‌های متاورس کریپتو را در پالیگان و کاردانو و انواع دیگر پروتکل‌های بلاک‌چین بیابید. باتوجه‌به طراحی و تمرکز آن به عنوان یک ارز رمزنگاری شده، هیچ پروژه متاورسی بر روی پروتکل بیتکوین ساخته نشده است.

با ترکیب بلاک‌چین با این دنیای عظیم بازی‌های آنلاین، این متاورس‌های پیشرفته با فعال‌کردن ارزهای درون بازی، توکن‌های غیرقابل‌تعویض (NFT) و حتی توانایی کنترل خود متاورس از طریق رای‌گیری مبتنی بر توکن حاکمیتی، غیرمتمرکز می‌شوند.

Decentraland و The Sandbox نمونه‌هایی از بازی‌های متاورس محبوب هستند که در این دسته قرار می‌گیرند.

بازی‌های متاورس کریپتو با تسهیل استفاده از ارزهای درون بازی مانند SAND و MANA (به ترتیب از The Sandbox و Decentraland) پرداخت‌ها را غیرمتمرکز می‌کنند.

این به شما امکان می‌دهد تا با استفاده از ارز رمزنگاری شده اختصاصی بازی، دارایی‌های درون بازی؛ مانند سلاح‌های ارتقا یافته، وسایل نقلیه، زره‌ها و مکان‌های متاورس را خریداری کنید – برخلاف اینکه مجبور باشید به کارت اعتباری یا برنامه پرداخت متمرکز APPLE Pay یا Samsung Pay تکیه کنید.

علاوه بر این، این دارایی‌های درون بازی اغلب به‌عنوان NFT شناخته می‌شوند که مالکیت این دارایی‌های متاورس را غیرمتمرکز می‌کند.

در پروتو متاورس‌های (Proto-metaverse) ذکر شده در بالا، دارایی‌های متاورس عموماً توسط شرکت بازی‌سازی که آنها را ایجاد کرده، کنترل می‌شود.

با متاورس کریپتو، می‌توانید این NFT ‌های درون بازی را بخرید، بفروشید و معامله کنید (و گاهی اوقات آنها را از طریق گیم‌پلی به دست آورید).

می‌توانید آنها را از طریق یک ارز درون بازی یا یک ارز دیجیتال دیگر (ETH – ADA) از طریق یک بازار NFT خریداری کنید. همچنین می‌توانید ارزهای درون بازی و NFT خود را با ارزهای دیجیتال دیگر نیز معامله کنید.

غیرمتمرکز کردن تکامل متاورس‌ها

درحالی‌که شرکت‌های استاندارد بازی معمولاً هنگام اجرای تغییرات و به‌روزرسانی‌های متاورس از کامیونتی بازی خود بازخورد می‌خواهند، آنها ملزم نیستند به کاربران خود گوش دهند – یا درخواست‌های پرتکرار را اجرا کنند. متاورس کریپتو اغلب هم مالکیت بازی و هم تصمیمات توسعه بازی را از طریق استفاده از توکن‌های حاکمیت (Governance)، غیرمتمرکز می‌کنند.

توکن‌های حاکمیتی به کاربران اجازه می‌دهند تا در مورد نقشه راه، توسعه، خط داستانی بازی و نحوه کسب درآمد یا عدم کسب درآمد بازی از طریق ارزهای درون بازی و ارزهای دیجیتال رأی دهند.

به‌طورکلی، یک توکن حکومتی برابر با یک رأی است و تصمیمات را می‌توان با تکیه به رای اکثریت یا آستانه تصویب بالاتر (مانند 2/3) گرفت. این رای‌گیری مبتنی بر توکن به طور معمول از طریق یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) انجام می‌شود، که یک نهاد مستقل است که از بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند برای اجرای نتایج این آرای متاورس مبتنی بر توکن و همه‌پرسی‌ها استفاده می‌کند.

متاورس کریپتو غیرمتمرکز در یک طیف وجود دارند

برخی از متاورس کریپتوها ممکن است ارزهای درون بازی و/یا NFTها را در دسترس قرار دهند، اما سازنده بازی متاورس ممکن است کنترل نهایی پروژه را برای خود حفظ کند.

سایر بازی‌های متاورس ممکن است اجازه دهند که تصمیمات متاورس مختلف غیرمتمرکز شده و توسط کامیونتی از طریق رأی‌های مبتنی بر توکن تصمیم‌گیری شود. باز هم آنچه که می‌توان تغییر داد ممکن است به بازی متاورس و نحوه طراحی و اجرای اولیه DAO آن بستگی داشته باشد.

علاوه بر این، میزان تمرکززدایی یک متاورس ممکن است در طول زمان با تکامل بازی و کامیونتی آن تغییر کند. به‌عنوان‌مثال، بسیاری از متاورس کریپتوها در ابتدا به عنوان پروژه‌های عمدتاً متمرکز با برنامه‌هایی برای غیرمتمرکز کردن تدریجی آن‌ها در طول زمان با واگذاری زمام رهبری به یک DAO آغاز می‌شوند تا کامیونتی بتواند تغییراتی را پیشنهاد دهد و در مورد آنها رأی دهد.

درحالی‌که بسیاری از علاقه‌مندان سرسخت کریپتو بر این باورند که تمرکززدایی کامل متاورس کاملاً مثبت است، این امر مستلزم آن است که کامیونتی بازی‌های سرمایه‌گذاری شده مسئولیت‌پذیری داشته باشد.

آرای DAO باید طوری طراحی شود که کسانی را که بیشترین توکن‌ها را دارند از سوءاستفاده از قدرت رای خود باز دارد. به این دلایل، برخی ترجیح می‌دهند یک موجودیت واحد داشته باشند که عملیات روزانه و توسعه را اجرا کند.

بسیاری از افراد در متاورس نمی‌خواهند رای دهند و در توسعه متاورس شرکت کنند – آنها فقط می‌خواهند بازی کنند و سرگرم شوند.

منبع: Decrypt