رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز: چیست و چگونه کار می‌کند؟

رسانه‌های اجتماعی نقش مهمی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کنند و نحوه برقراری ارتباط و تعامل بین افراد را متحول کرده است. امروزه، بیش از نیمی از جهان به رسانه‌های اجتماعی دسترسی دارند، و همه ما دیدیم که چگونه در طول همه‌گیری کووید-۱۹، آگاه‌سازی بسیاری از مردم از این طریق انجام شد.

بااین‌حال، کنترل متمرکز پلتفرم‌های اصلی مانند فیس‌بوک، توییتر، یوتیوب و اینستاگرام منجر به مشکلات متعددی مانند نقض داده‌ها، قطعی سرور، سانسور و نقض حریم خصوصی شده است.

این روزها، به نظر می‌رسد دو موضوع عمده‌ای که شبکه‌های اجتماعی موجود با آن مواجه هستند و درهم‌تنیده شده‌اند حفاظت از داده‌ها و سانسور پلتفرم‌های متمرکز رسانه‌های اجتماعی است.

در کشوری مانند چین که سانسور اینترنت و رسانه‌های اجتماعی سختگیرانه است، این روایت تحت کنترل دولت است. در نتیجه، افراد تحت خودسانسوری قرار می‌گیرند، درحالی‌که برخی راه‌های خلاقانه برای دورزدن سانسور با استفاده از ایموجی‌ها برای بیان احساسات واقعی خود پیدا می‌کنند.

برای مبارزه با این مسائل، توسعه‌دهندگان تلاش کردند که شبکه‌های رسانه‌های اجتماعی را بر روی شبکه‌های غیرمتمرکز مانند اتریوم بسازند و از این طریق قدرت را به کاربران باز می‌گردانند تا به شرکت‌ها و دولت‌ها.

در میان چندین چیز، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز می‌توانند بسیاری از مشکلات پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی سنتی را برطرف کنند و تجربه کلی کاربران را بهبود بخشند.

به همین دلیل است که در این بخش، اطلاعات کاملی در مورد رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز، نحوه کارکرد آن و اینکه چرا امروز و در آینده اهمیت دارد در اختیار شما قرار می‌گیرد.

رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز چیست؟

رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز یک جایگزین منبع‌باز و مبتنی بر بلاکچین برای پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی سنتی و متمرکز مانند فیس‌بوک، توییتر، یوتیوب و سایر پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی متمرکز هستند که از آن‌ها استفاده می‌کنید.

رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز اساساً روی سرورهایی کار می‌کنند که به طور مستقل اجرا می‌شوند، به این معنی که مانند اکثر گزینه‌های متمرکز در دست یک شرکت یا دولت نیستند. در عوض، کاربران آن‌ها برای تمامی عملیات و شبکه‌سازی آن تصمیم‌گیری می‌کنند.

حتما شما کلمه «غیرمتمرکز» و نقش آن در ارزهای دیجیتال و NFT را شنیده‌اید. فناوری بلاکچین نیروی محرکه غیرمتمرکزسازی است، فناوری ای که بسیار محبوب و پرتقاضا شده است.

بلاکچین به کاربران رسانه‌های اجتماعی اجازه می‌دهد تا شبکه اجتماعی امن‌تر، شفاف‌تر و غیرمتمرکز را بدون مدیر مرکزی یا نقطه‌ی کنترل واحد تجربه کنند.

با استفاده از فناوری بلاکچین، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز به‌عنوان برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) در دسترس هستند و در برابر مهاجمان، سانسور و کنترل بی‌رویه و تداخل شخص ثالث مقاوم هستند.

این نوع پلتفرم اجتماعی بیشتر تضمین می‌کند که داده‌های شما بسته به تعداد پلتفرم‌های رسانه اجتماعی که استفاده می‌کنید، بین چندین نود مستقل مختلف در شبکه زیربنا به‌جای نگهداری توسط یک نهاد واحد یا چندین نهاد، پخش می‌شوند.

رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز چگونه کار می‌کنند؟

پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز، گروهی از برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) هستند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند و بر روی بلاکچین مستقر می‌شوند. کد قرارداد به‌عنوان پشتوانه این برنامه‌های رسانه‌های اجتماعی عمل می‌کند و منطق تجاری آن‌ها را مشخص می‌کند.

تمام پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی سنتی برای ذخیره اطلاعات کاربر، کد برنامه و سایر اشکال داده به پایگاه‌های داده متکی هستند. متأسفانه، این باعث ایجاد نقاط شکست و ریسک قابل‌توجهی می‌شود.

به‌عنوان‌مثال، سرورهای توییتر در جولای امسال از کار افتاد و فیس‌بوک سال گذشته ساعت‌ها آفلاین شد و دسترسی کاربران را از پلتفرم قطع کرد.

علاوه بر این، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز بر روی یک شبکه همتا به همتا کار می‌کنند که شامل هزاران نود در سراسر جهان است. حتی اگر برخی از نودها از کار بیفتند، شبکه بدون وقفه به کار خود ادامه می‌دهد و برنامه‌ها را در برابر خرابی‌ها و قطعی‌ها مقاوم می‌کند.

با استفاده از سیستم‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز مانند InterPlanetary File System (IPFS)، شبکه‌های اجتماعی ساخته شده بر روی اتریوم می‌توانند از اطلاعات کاربر در برابر سوءاستفاده و استفاده مخرب محافظت کنند. هیچ‌کس اطلاعات شخصی شما را به تبلیغ‌کنندگان نمی‌فروشد. حتی هکرها نیز نمی‌توانند اطلاعات محرمانه شما را بدزدند.

کسب درآمد به نحوه عملکرد این پلتفرم‌های اجتماعی نیز مرتبط است.

بسیاری از پلتفرم‌های اجتماعی مبتنی بر بلاکچین دارای توکن‌های بومی هستند که در غیاب درآمد تبلیغاتی به کسب درآمد کمک می‌کنند. کاربران می‌توانند این توکن‌ها را برای دسترسی به برخی ویژگی‌ها، تکمیل خریدهای درون‌برنامه‌ای یا تیپ دادن به سازندگان محتوای موردعلاقه خود خریداری کنند.

مزایای رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز

• امنیت بالا

ازآنجایی‌که شبکه‌های غیرمتمرکز رسانه‌های اجتماعی از صدها یا حتی هزاران سرور یا نود مختلف برای عملکرد استفاده می‌کنند، خطر خرابی یا شکست شبکه به دلیل حملات DDoS بسیار کاهش می‌یابد.

علاوه بر امنیت بیشتر، کاربران از یک‌لایه ناشناس و حریم خصوصی نیز بهره‌مند می‌شوند که هنگام انجام هر کاری آنلاین سخت‌تر و سخت‌تر می‌شوند.

• افزایش کنترل کاربر

رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز همچنین کنترل بیشتری را در اختیار کاربران قرار می‌دهند، چیزی که پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی متمرکز به هیچ‌یک از آن‌ها ارائه نمی‌دهند.

در واقع، این یکی از مفاهیم اصلی است که فناوری بلاکچین و پلتفرم‌های اجتماعی غیرمتمرکز در حال ظهور امروزی را هدایت می‌کند. با شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز، کاربران داده‌ها و تجربیات خود را کنترل می‌کنند، زیرا هیچ مرجع مرکزی وجود ندارد که قوانین را دیکته کند.

• بدون سانسور

پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی سنتی معمولاً آنچه را می‌توان گفت، به اشتراک گذاشت یا نوشت، سانسور می‌کند. کشورهایی مانند چین و کره شمالی به‌شدت کاربران را سانسور می‌کنند و آزادی دیجیتال را از آن‌ها سلب می‌کنند.

از سوی دیگر، رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز «واسطه» را حذف می‌کنند و به تولیدکنندگان محتوا، مالکیت و کنترل مستقیم داده‌ها و محتوایشان را می‌دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند مستقیماً با دنبال‌کنندگان، طرفداران، مشتریان و سایرین ارتباط برقرار کنند و فقط یک قرارداد هوشمند بین آن‌ها وجود دارد.

• کسب درآمد برای سازندگان و کاربران

یکی دیگر از جنبه‌های مهم رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز، کسب درآمد عادلانه برای کاربران و اعضای کامیونتی است. برخلاف طرح‌های کسب درآمد نامتعادل رسانه‌های اجتماعی سنتی، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز درآمد اجتماعی را از طریق توکن‌های بومی که معادل بیتکوین، اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال اصلی هستند، ترویج می‌کنند.

این یک تغییردهنده بازی برای سازندگان محتوا است که می‌خواهند راه‌های دیگری را برای کسب سود و تعامل با طرفداران خود کشف کنند.

• کاهش زمان توقف و قطعی

ازآنجایی‌که dApps در شبکه اتریوم اجرا می‌شود که توسط یک شبکه جهانی و همتا به همتا از نودها پشتیبانی می‌شود، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز کمتر در معرض خرابی و قطعی سرور هستند.

داستان YouTube را به‌خاطر دارید که در آن رسانه‌های اجتماعی در کنار Docs و Gmail آفلاین شدند؟ اگر یک پلتفرم رسانه اجتماعی غیرمتمرکز بود، این اتفاق نمی‌افتاد.

معایب رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز

• کاربران مخرب

خطر اصلی پلتفرم‌های غیرمتمرکز رسانه‌های اجتماعی این است که افراد یا کاربران مخرب می‌توانند از نحوه عملکرد خود سوءاستفاده کنند. راه‌اندازی یک شبکه رسانه اجتماعی غیرمتمرکز که قدرت را به کاربران برمی‌گرداند یک مفهوم بسیار جذاب است، اما ممکن است همه چیز به‌سرعت خراب شود.

ازآنجایی‌که پلتفرم‌های غیرمتمرکز رسانه‌های اجتماعی به کاربران اجازه می‌دهند هر کاری که می‌خواهند در شبکه‌های خود انجام دهند، هدف آسانی برای افرادی که هدفشان ایجاد ویرانی است، می‌شوند.

در شبکه‌های متمرکز، شرکت‌ها می‌توانند به‌راحتی چنین محتوا و افراد مخربی را حذف کنند. بااین‌حال، در شبکه‌های غیرمتمرکز، این افراد مخرب از تغییرناپذیری بلاکچین استفاده می‌کنند تا پست‌های خود را برای همیشه در اینترنت نگه دارند.

• کمبود نظارت

درست مانند همتایان متمرکز خود، شبکه‌های غیرمتمرکز رسانه‌های اجتماعی با کمبود ناظران دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بسیاری از کاربران همچنان اطلاعات گمراه‌کننده، نادرست یا محتوای توهین‌آمیز را در کامیونتی‌های مختلف ارسال می‌کنند.

فقدان ناظر باعث می‌شود که چنین پست‌هایی برای مدت طولانی نمایان بمانند و خوانندگان ناآگاه را تحت تأثیر قرار دهند.

• رابط کاربری غیر جذاب

کاربران یک رابط کاربری جذاب و کاربرپسند می‌خواهند. استفاده از اینترفیس‌ها در هر مقطع زمانی نباید پیچیده باشد. بااین‌حال، بسیاری از شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز دارای رابط‌های کاربری هستند که در مقایسه با همتایان متمرکز خود، جذاب و کاربرپسند نیستند.

• مشکل در حفظ کاربران

هرچه پایگاه کاربر هر پلتفرم رسانه اجتماعی بزرگ‌تر باشد، سازگارتر می‌شود.

متأسفانه، شبکه‌های رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز کاربران کمتری نسبت به سیستم‌های متمرکز دارند. آن‌ها به دلیل ماهیت ذاتی رسانه‌های اجتماعی و دلایل دیگر برای حفظ کاربران تلاش می‌کنند.

بسیاری از کاربران نیز پس از مدتی با محو شدن این تازگی، علاقه خود را به شبکه‌های رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز از دست می‌دهند.

در نهایت، آن‌ها به شبکه‌های اجتماعی متمرکز برمی‌گردند، جایی که شناخته شده هستند، تعداد قابل‌توجهی از دوستانشان آنجا هستند و درگیر اتفاقاتی هستند که با میلیون‌ها نفر می‌گذرد.

برترین پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز

اکنون که بسیاری از مزایای پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز را می‌دانید، اجازه دهید به چند گزینه غیرمتمرکز برای پلتفرم‌های رسانه اجتماعی متمرکز معروف نگاه کنیم.

• جایگزین فیس‌بوک: Minds – Diaspora – MeWe
• جایگزین یوتیوب: LBRY – D.Tube – PeerTube – Dlive
• جایگزین اینستاگرام: Karma
• جایگزین ردیت: Aether
• جایگزین توییتر: Mastodon

همچنین بیش از ۱۰ پلتفرم رسانه اجتماعی غیرمتمرکز دیگر نیز در حال فعالیت هستند که می‌توان به: Steemit، Twetch، Lens Protocol و Sphinx اشاره کرد.

منبع: Dailycoin