آیا شبکه‌های اجتماعی به بحران بانکی اخیر دامن زدند؟ – نگاهی به نقش تکنولوژی در بحران‌های مالی

پس از سقوط بانک سیلیکون‌ولی، ایده سرایت این بحران به طور قابل توجهی باعث نگرانی تحلیلگران و قانون‌گذاران شده است. با این حال، موج فناوری جدید در دهه گذشته به هیچ وجه اولین موردی نیست که این رفتار را تغییر داده است. نمونه‌های قبلی چیزی شبیه به یک الگو را نشان می‌دهند. بدین شکل که نوآوری‌ها در ابتدا موجب تسهیل امور می‌شوند و پیش از تسریع و بزرگ‌نمایی رکود نهایی، به شادابی بازار کمک می‌کنند. تاریخ همچنین نشان می‌دهد که تغییرات تکنولوژیکی اخیر ممکن است تأثیر عمیق‌تری داشته باشد و در بلندمدت نیز بازارها را تغییر دهد.

از دهه ۱۸۴۰ به بعد، آمریکا توسط تلگراف الکتریکی، پیام‌ها را با سیم‌های سربار مخابره و بازارهای مالی در بوستون، شیکاگو، نیویورک و فیلادلفیا را به هم متصل می‌کرد. در سال ۱۸۶۶، به لطف کابل تلگراف در زیر دریا، ارتباط مطمئن بین آمریکا و اروپا نیز امکان‌پذیر شد. مورخان این روش‌های جدید انتقال اطلاعات مالی را عاملی برای کاهش ناکارآمدی‌های قیمت‌گذاری می‌دانند. برای مثال، شکاف بین قیمت پنبه آمریکا و بریتانیا به یک‌سوم کاهش یافت و نوسانات نیز افت کرد. شکل جدید ارتباط آن‌قدر مهم بود که میراثی از خود بر جای گذاشت. در میان معامله‌گران ارز، نرخ مبادله استرلینگ – دلار هنوز به طور غیررسمی به عنوان «کابل» شناخته می‌شود.

اما کارایی اغلب هزینه دارد. در قرن نوزدهم، ارتباط از طریق کابل گران و محدود بود و اطلاعات دریافتی در معرض خطر دستکاری توسط کسانی بود که آن را ارسال می‌کردند. در خلال بحران سال ۱۸۷۳، خبرنگاران اکونومیست در مورد اینکه آیا اثرات تضعیف‌کننده فناوری‌های جدید باعث گسترش وحشت از بازاری به بازار دیگر می‌شوند یا نقاط مثبتی هم دارد، مردد بودند. یک قرن بعد، فناوری جدید دوباره در طول سقوط بازار در اکتبر ۱۹۸۷ نگرانی‌هایی را برانگیخت. کمیسیون برادی، که بعداً رکود در آمریکا را بررسی کرد، دریافت که ارتباطات الکترونیکی در سراسر مرزها مشکلات را تشدید می‌کند.

با این حال، تأثیر پیشرفت‌های فناوری بر بحران‌های بانکی، تنها یکی از راه‌های تغییر بازارهای مالی است. جان هندل، مورخ اقتصادی در دانشگاه ویرجینیا، خاطرنشان می‌کند که استفاده گسترده‌تر از نوار تیک تیک – شکل پیشرفته‌تری از پیام‌های ارسال شده از طریق تلگراف – در اواخر قرن نوزدهم، قدرت نهادهایی را که آن را در انحصار خود داشتند، افزایش داد. بورس لندن و شرکت اکسچنج تلگراف که مجوز انتقال داده‌ها از بورس را داشت، ذینفع بودند. این امر به رسمی شدن نقش بورس در بازارهای مالی جهانی کمک کرد.

از لحاظ تاریخی، بانک‌ها از هزینه‌های بالای مبادلاتی و سواد مالی پایین مشتریان سود برده‌اند، که در مجموع، سپرده‌گذاران را از انتقال پول بیش از حد به بازار سرمایه با بازده بالاتر باز می‌دارد. امروزه فناوری ارتباطات مالی دیجیتال به این معنی است که جمعیت سرمایه‌گذار هم از جایگزین‌های بهتر برای سپرده‌های بانکی آگاه‌تر هستند و هم فرصت بیشتری برای سرمایه‌گذاری در آنها دارند. تحقیقات اخیر توسط دانشگاه‌های کلمبیا، پکن و استنفورد نشان می‌دهد که بانک‌های چینی که در آن سپرده‌گذارانی که از Yu’ebao استفاده می‌کنند – یک پلتفرم سرمایه‌گذاری آنلاین که سرمایه‌گذاری‌های سرمایه‌گذاری در بازار پول را ارائه می‌کند – برداشت‌های بیشتری از سوی مشتریان دارند. فناوری جدید ممکن است به تسهیل افزایش تقریباً ۳۰۰ میلیارد دلاری سرمایه‌های بازار پول آمریکا در ماه مارس کمک کرده و بانک‌ها را بی‌ثبات‌تر کند.

نوآوری به نوسانات ناگهانی بازار سرعت بخشیده است و هراس‌هایی را که در قرن نوزدهم ماه‌ها تا هفته‌ها طول می‌کشید، کاهش داده است. در عصر مدرن، خطوط زمانی از هفته‌ها به روزها یا حتی ساعت‌ها کاهش یافته است. با این حال، این ممکن است تنها یکی از راه‌هایی باشد که معاملات بدون مانع و اطلاعات آزادانه، با کیفیت متفاوت، بر امور مالی در سال‌های آینده تأثیر می‌گذارد. حفظ سودی که بانک‌ها برای دهه‌ها یا قرن‌ها از آن برخوردار بوده‌اند، به لطف هزینه‌های بالای مبادلات و سواد مالی پایین، ممکن است دشوارتر شود.

منبع: اکونومیست