«ناوگان ارواح» ایران برای حمل نفت به کمک روسیه رفته است

بر اساس گزارشی از فایننشال تایمز نفتکش‌های «ناوگان ارواح» ایران از زمانی که تحریم‌های غرب علیه روسیه در ماه دسامبر تشدید شد و کرملین به تکنیک‌های ایرانی مقابله با تحریم‌ها روی آورد، به حمل نفت روسیه روی آورده‌اند.

طبق تحقیقات فایننشال تایمز، حداقل 16 کشتی که بخشی از «شبکه اشباح» را تشکیل می‌دهند و به ایران کمک می‌کند که تحریم‌های ایالات متحده را نقض کند، در دو ماه گذشته شروع به حمل نفت خام روسیه کرده‌اند. قبل از این افزایش، تنها 9 کشتی در طول 9 ماه از آغاز جنگ در فوریه 2022 به مسیر روسیه راه یافته بودند.

دلالان و تحلیلگران می‌گویند که روسیه مالکان و اپراتورهای نفتکش را با نرخ‌های وسوسه‌انگیز جذب می‌کند، زیرا به دنبال محافظت از منبع اصلی درآمدهای صادراتی خود در مقابل اقدامات غرب مانند سقف قیمت نفت G7 و اتحادیه اروپا است.

درآمد تخمینی صادرات نفت روسیه به میزان قابل توجهی نسبت به سطح قبل از جنگ کاهش یافته است.

سوتلانا لوباچیووا، تحلیلگر نفتکش در شرکت کارگزار کشتی EA Gibson در لندن، گفت:

«ما تعدادی کشتی درگیر در تجارت روسیه دیده‌ایم که قبلاً بشکه‌های ایران را حمل می‌کردند.»

حق بیمه برای تجارت روسیه حداقل 50 درصد بالاتر از نرخ‌های عادی بازار است و در برخی موارد حتی می‌تواند بیش از 100 درصد باشد، که باعث می‌شود حتی از حمل‌ونقل نفت ایران جذاب‌تر باشد.

ایران در ماه‌های اخیر توانسته صادرات نفت خام خود را حفظ یا حتی افزایش دهد. تهران در زمینه سیاست نفتی با مسکو از طریق گروه اوپک پلاس همکاری می‌کند.

فایننشال تایمز کشتی‌های درگیر در ناوگان ارواح ایران را با استفاده از فهرستی متشکل از 288 کشتی مشمول شکایت‌های نقض تحریم‌ها به سازمان‌های ثبت دریایی و شرکت‌های بیمه توسط United Against Nuclear Iran، یک گروه مستقر در آمریکا که برای اجرای سخت‌گیرانه تحریم‌ها فعالیت می‌کند، شناسایی کرد.

فایننشال تایمز روش‌های مورد استفاده توسط UANI را برای شناسایی اعضای ناوگان ارواح با بررسی نمونه‌ای از تجزیه‌وتحلیل‌های خود، که بر اساس داده‌های حرکت کشتی و عکس‌های ماهواره‌ای است، بررسی کرد.

فایننشال تایمز همچنین یافته‌های مربوط به کشتی‌های خاص را با یافته‌های سایر سازمان‌ها بررسی کرد. سپس از داده‌های Kpler برای نظارت بر محموله‌های اخیر این کشتی‌ها استفاده شد.

انتظار می‌رود که فشارها در بازار نفتکش‌ها در هفته‌های آینده تشدید شود. تحریم‌های اتحادیه اروپا و سقف قیمت G7 هر دو برای صادرات سوخت‌های تصفیه شده روسیه مانند گازوئیل و بنزین در روز یکشنبه تمدید شدند.

پس از اعمال ممنوعیت واردات نفت خام روسیه از طریق دریا به اتحادیه اروپا در تاریخ 5 دسامبر، روسیه مجبور شده بود مقدار زیادی از نفت خام خود را به سمت بازارهای آسیا تغییر دهد. اکنون احتمالاً نیاز به حمل گازوئیل و سایر سوخت‌ها به مسافت‌های طولانی‌تر دارد.

تحریم‌های غرب علیه روسیه نسبت به تحریم‌های آمریکا علیه ایران سخت‌تر است. سقف قیمت G7 تا حدودی برای محدود کردن درآمدها برای کرملین طراحی شده است و در عین حال به اندازه کافی نفت روسیه در بازار برای جلوگیری از کمبود باقی می‌ماند.

دلالان کشتی می‌گویند این شرایط، روسیه را جذاب‌تر از معامله با ایران یا سایر کشورهای تحت تحریم شدید مانند ونزوئلا کرده است.

تجزیه و تحلیل فایننشال تایمز نشان می‌دهد که حجم نفت خام روسیه در کشتی‌هایی که به عنوان بخشی از ناوگان ارواح شناخته می‌شوند از کمتر از 3 میلیون بشکه در نوامبر به بیش از 9 میلیون بشکه در ژانویه افزایش یافته است.

یکی از دلالان کشتی گفت که در حالی که تعداد انگشت شماری از اپراتورهای نفتکش بزرگ همچنان از تجارت نفت روسیه اجتناب می‌کنند – مانند شرکت‌های بزرگ نفتی غرب و اپراتورهای کشتی ایالات متحده – بسیاری دیگر با توجه به نرخ‌های پیشنهادی و آزادی عمل در قوانین، مایل به مشارکت در این کار هستند.

برخی از کشتی‌هایی که اکنون در مسیر روسیه خدمت می‌کنند، کشتی‌هایی هستند که قبلاً شناسایی شده بودند که احتمالاً بخشی از ناوگان سایه خود مسکو هستند.

کلر جونگمن، رئیس ستاد UANI، گفت:

«مالکیت پشت ناوگان ارواح اغلب بسیار مبهم هستند و از طریق شرکت‌های متعددی که دائماً برای جلوگیری از تحریم‌ها در حال تغییر هستند، پنهان می‌شوند.»

نفت روسیه همچنان با تانکرهایی که با بیمه غربی کار می‌کنند، در حال حرکت است. چنین بیمه‌ای تنها به شرطی در دسترس است که نفت کمتر از سقف قیمت خریداری شده باشد. قیمت نفت اصلی صادراتی اورال روسیه به 30 تا 40 دلار در هر بشکه زیر قیمت نفت خام بین‌المللی مانند برنت کاهش یافته است.

بشکه‌های روسیه از دریای بالتیک و دریای سیاه تا حدی برای پوشش هزینه‌های حمل‌ونقل و زمانی که پالایشگاه‌های هند و ترکیه در حال مذاکره بر سر قیمت‌های پایین‌تر برای نفت خامی هستند که زمانی به اتحادیه اروپا می‌رفتند، با تخفیف زیادی کاهش یافته است.

Lobaciova در EA Gibson گفت که تحویل نفت روسیه سودآورتر بوده است؛ زیرا برخلاف محموله‌های ایرانی که اغلب زمان بیشتری را در دریا می‌گذرانند تا مبدأ خود را پنهان کنند، با تاخیر قابل‌توجهی مواجه نمی‌شوند. پالایشگاه‌های کشورهایی مانند چین که خریدار بزرگ نفت ایران باقی مانده است، نفتکش‌های نفت ایران را نیز در انتظار تخلیه گذاشته‌اند.

او گفت:

«ما گاهی نفتکش‌های ایرانی را دیده‌ایم که ماه‌ها منتظر مانده‌اند – تا آنجا که می‌توانیم بگوییم این اتفاق برای نفتکش‌های روسی نیفتاده است، که برای اپراتورها بهتر است، به‌ویژه وقتی نرخ مسیرهای روسیه بسیار بالاست.»

منبع: Financial Times