آیا دیفای در بیتکوین می‌تواند هایپ بعدی بازار باشد؟

امروزه، چشم‌انداز مالی غیرمتمرکز یا به‌اختصار دیفای مملو از پتانسیل است و بیش از ۲۰۰ برنامه کاربردی دیفای در ده پلتفرم محبوب قرارداد هوشمند وجود دارد.

تا همین اواخر و علی‌رغم موفقیتش به‌عنوان یک ارز دیجیتال، پلتفرم بیتکوین (BTC) برای توسعه دیفای مناسب نبود. این تا حد زیادی به برنامه‌ریزی محدود آن خلاصه می‌شود که توسعه برنامه‌های پیچیده دیفای مانند برنامه‌های موجود در پلتفرم‌های قرارداد هوشمند را دشوار می‌کرد.

اما در نوامبر ۲۰۲۱، بیتکوین ارتقایی در شبکه بیتکوین صورت گرفت که ‌توانست توسعه دیفای بر روی شبکه بیتکوین را به چشم‌اندازی دست‌یافتنی و جذاب‌ تبدیل کند.

این ارتقا که با نام تپروت (Taproot) شناخته می‌شود، روش تأیید تراکنش‌ها را تغییر داد و درهای دیفای را روی پلتفرم باز کرد. لین دستاورد با متراکم کردن تراکنش‌های پیچیده و کاهش استفاده از حافظه و هزینه‌ها و درعین‌حال افزایش مقیاس‌پذیری، کارایی پلتفرم را بهبود می‌بخشد.

اکنون این پلتفرم در حال ورود به اکوسیستم دیفای است که می‌تواند در ماه‌ها و سال‌های آینده به طور قابل‌توجهی گسترش یابد.

در حال حاضر، اکوسیستم دیفای بیتکوین هنوز در مراحل اولیه توسعه خود است. فقط تعداد کمی از پروژه‌ها در حال حاضر از قابلیت‌های قرارداد هوشمند آن استفاده می‌کنند و حتی تعداد کمتری از آنها را می‌توان برنامه‌های کاربردی دیفای در نظر گرفت.

برنامه‌ریزی بومی بیتکوین با وجود ارتقاء تپروت بسیار محدود است. قابلیت‌های اسکریپت‌نویسی آن به بیش از ۱۰۰ اپکد (Opcode) موجود در اسکریپت بیتکوین محدود می‌شود. هر یک از این کدهای عملیاتی یک عملکرد از پیش تعریف شده را انجام می‌دهند و می‌توانند با هم چیده شوند تا اسکریپت‌های پیچیده‌تر یا قراردادهای هوشمند ابتدایی تشکیل دهند.

به همین دلیل، اکثر پلتفرم‌های بیتکوین دیفای، قراردادهای هوشمند خود را بر روی یک زنجیره جداگانه، مانند زنجیره جانبی بیتکوین یا لایه ۲ میزبانی می‌کنند. سپس به بلاکچین بیتکوین متصل می‌شود تا تراکنش‌ها را تسویه کند یا از بیتکوین به‌عنوان ذخیره‌سازی، دردسترس‌بودن داده یا لایه امنیتی استفاده کند.

برخی از محبوب‌ترین برنامه‌های دیفای برای بیتکوین عبارتند از:

رپد بیتکوین (WBTC)

در حال حاضر، تا حد زیادی شناخته‌شده‌ترین اپلیکیشن بیتکوین دیفای Wrapped Bitcoin است که به کاربران اجازه می‌دهد تا بیتکوین بومی خود را از طریق یک فرایند بسته‌بندی (Wrapping) ساده از بلاکچین بیتکوین به پلتفرم دیگری منتقل کنند.

این باعث می‌شود که کاربران با یک تامین کننده تعامل داشته باشند و بیتکوین خود را نزد یک کاستودی سپرده‌گذاری کنند که معادل آن توکن WBTC را در یک بلاکچین جداگانه مینت می‌کند. این WBTC می‌تواند در سراسر اکوسیستم دیفای که روی آن مینت شده است – مانند اتریوم یا BNB استفاده شود.

برای بازخرید بیتکوین اصلی خود (فرایندی که به‌عنوان باز کردن بسته‌بندی شناخته می‌شود)، آنها باید دوباره با تامین کننده تعامل کنند که کاربر را تأیید می‌کند و همچنین با کاستودی که WBTC را می‌سوزاند و بیتکوین اصلی را به کاربر پس می‌دهد، ارتباط برقرار می‌کند.

Stacks

Stacks یک شبکه بلاکچین منبع‌باز است که از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز پشتیبانی می‌کند. این برنامه برای بهبود چشمگیر قابلیت‌های شبکه بیتکوین و باز کردن موارد استفاده جدید با ارائه یک‌لایه اجرای موازی طراحی شده است.

از زمانی که بلاکچین Stacks در ژانویه ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد، اکوسیستم آن به‌تدریج در حال گسترش است. امروزه ده‌ها dApp از جمله بازارهای NFT، راه‌حل‌های هویت دیجیتال، DAO و برنامه‌های دیفای در این بلاکچین فعالیت می‌کنند.

این پلتفرم از طریق یک سیستم اجماع به نام اثبات انتقال (PoX) به بلاکچین اصلی بیتکوین متصل می‌شود. این به برنامه‌های Stacks اجازه می‌دهد تا از وضعیت و امنیت بیتکوین استفاده کند.

پورتال (Portal)

پورتال که به‌عنوان «دروازه برنامه‌های غیر قابل سانسور» نام‌گذاری شده است، یک پلتفرم جدید است که برای تقویت دیفای در بیتکوین طراحی شده است.

پورتال که با استفاده از چارچوب Fabric ساخته شده است، چندین لایه مقاوم در برابر سانسور را در بالای بیتکوین ارائه می‌دهد، این باعث می‌شود که محاسبات همه‌منظوره برای برنامه‌های غیرمتمرکز، مبادلات اتمیک، موارد اولیه مالی جدید و موارد دیگر تسهیل شود.

Rootstock

یکی از اولین پلتفرم‌های قرارداد هوشمند بیتکوین است که به‌عنوان RSK شناخته می‌شود (از سال ۲۰۱۵ درحال‌توسعه است و اولین‌بار در سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی شد.)

Rootstock به‌عنوان یک پلت فرم ماشین مجازی دوطرفه برای بیتکوین، به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا قراردادهای هوشمند کامل تورینگ را ایجاد کنند.

برای دسترسی به اکوسیستم Rootstock، کاربران باید بیتکوین بومی خود را قفل کنند تا معادل RSK Smart Bitcoin (RBTC) دریافت کنند.

این RBTC را می‌توان در سراسر اکوسیستم Rootstock دیفای به همان روش WBTC در سراسر بلاکچین اتریوم استفاده کرد.

امروزه از Rootstock برای ساخت انواع برنامه‌های کاربردی برای بیتکوین استفاده می‌شود.

آینده دیفای در بیتکوین

طبق داده‌های دیفای Llama، بیتکوین در حال حاضر دارای سرمایه کل قفل شده (TVL) تقریبی ۱۱۱.۵۸ میلیون دلاری (در زمان نگارش) است که اکثریت قریب به‌اتفاق آن مربوط به پلتفرم پرداخت لایه ۲ لایتنینگ است. کل TVL پلتفرم‌های فعلی بیتکوین دیفای هنوز ردیابی نشده است.

برای درک این موضوع باید بدانیم که اتریوم تنها سه سال طول کشید تا TVL خود را از ۱۰۰ میلیون دلار به ۱۰۰ میلیارد دلار افزایش دهد. اگر بیتکوین مسیر مشابهی را طی کند، می‌تواند شاهد رشد قابل‌توجهی در اکوسیستم دیفای و TVL خود در سال‌های آینده باشد و تقریباً در سال ۲۰۲۵ به ۱۰۰ میلیارد دلار برسد.

نسخه‌های ابتدایی بیشتر نوآوری‌های بلاکچین، ابتدا در بیتکوین ظاهر شدند. این شامل اولین توکن‌های غیرقابل‌تعویض – که به کوین‌های رنگی معروفی بود – و همچنین اولین قراردادهای هوشمند اولیه می‌شود.

اما بیتکوین روی دیفای مانند اتریوم و سایر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند کار نمی‌کند. در عوض، اکثر پلتفرم‌های بیتکوین دیفای یا لایه‌های مستقلی هستند که از طریق یک پل به بیتکوین متصل می‌شوند یا به‌سادگی دریافت‌های تراکنش‌های بیتکوین را مانند لایه ۲ معمولی تسویه/ثبت می‌کنند.

برای موفقیت دیفای روی بیتکوین، باید مزیت آشکاری نسبت به راه‌حل‌های دیفای موجود، میزبانی برنامه‌های جدید دیفای که در جاهای دیگر یافت نمی‌شوند، فراهم و پایگاه کاربران بزرگی را جمع‌آوری کرد.

این کاملاً دور از ذهن نیست – اما به جرات می‌توان گفت که هنوز روزهای اولیه برای چشم‌انداز دیفای بیتکوین است. اما اگر پول سرمایه‌گذاران خرد و خطرپذیر برای کمک به افزودن سوخت موشک به سیستم سرازیر شوند، ممکن است برای مدت طولانی به این شکل باقی نماند.

منبع: Coinmarketcap