جام جهانی قطر یک ولخرجی ۳۰۰ میلیارد دلاری برای تغییر وجهه جهانی این کشور
پیشنهاد قطر برای میزبانی جام جهانی فوتبال امسال از همان ابتدا بحث‌برانگیز بود. فراتر از اعتراض به تاریخچه نقض حقوق بشر در کشور، دمای شدید و چالش‌های لجستیکی محض نیز وجود داشت: یک استادیوم قدیمی، تعداد کمی هتل و تجربه صفر در میزبانی از گردشگران انبوه.
به نظر می‌رسد هیچ‌چیز وجود ندارد که پول هنگفت نتواند آن را حل کند. دوازده سال پس از کسب حق میزبانی مسابقات و ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه پس از آن، این کشور کوچک غنی از گاز را آماده میزبانی از بهترین بازیکنان فوتبال مردان و حدود یک میلیون نفر از طرفداران آنها کرده است.
هفت استادیوم جدید، ۲۰۰۰۰ اتاق هتل جدید، یک مترو جدید و بیش از ۱۱۰۰ مایل جاده جدید وجود دارد که نقطه اوج یک دهه ساخت‌وساز و سرمایه‌گذاری بی‌وقفه است.
هزینه‌های قطر برای ورزش فقط به جام جهانی محدود نمی‌شود. از زمانی که فیفا، نهاد حاکم بین‌المللی فوتبال، برگزاری این رویداد را تصویب کرد، این کشور با خرید اکثریت سهام پاری‌سن‌ژرمن – یکی از برترین باشگاه‌های فوتبال فرانسه – و ۲۲ درصد از تیم پرتغالی اس سی براگا، ولخرجی‌های بیشتری کرد.
این شرکت در سال ۲۰۲۱ یک مسابقه فرمول یک برگزار کرد، سپس یک قرارداد میزبانی ده‌ساله را که از سال آینده شروع می‌شود، منعقد کرد.
ثروتمندترین همسایگان این کشور هم هزینه‌های ورزشی زیادی را متحمل شده‌اند. این منطقه در سال ۲۰۲۳ میزبان چهار مسابقه فرمول یک خواهد بود، درحالی‌که عربستان سعودی و ابوظبی هر کدام صاحب یک تیم فوتبال در لیگ برتر انگلیس هستند.
همچنین در این بین LIV Golf، سرمایه‌گذاری روبه‌رشد در ورزش‌های الکترونیکی و مسابقات بزرگ بوکس و هنرهای رزمی ترکیبی هم وجود دارد. در ماه اکتبر دو تیم از NBA یک بازی پیش فصل خود را در خاورمیانه انجام دادند که اولین بازی برای لیگ ایالات متحده بود.
دانیا کولیلات خطیب، محقق مستقر در دبی با مؤسسه هوور در دانشگاه استنفورد، می‌گوید:
«ثروت بسیار زیاد کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نسبت به جمعیت کوچکشان، حاشیه امن بزرگی را برای سرمایه‌گذاری در ارتقای وجهه خود به آنها می‌دهد. ورزش‌ها رویدادهای پرمخاطبی هستند که به اعتبار کشورها کمک می‌کنند.»
ثروت‌های بادآورده خلیج‌فارس، اتهامات به‌اصطلاح شستشوی ورزشی را برانگیخته است – این اتهام که این کشورها در تلاش هستند تا از وجهه خوب رویدادهای ورزشی برای بهبود شهرت جهانی خود استفاده کنند.
عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر فعالانه در تلاش هستند تا برندهای جهانی خود را فراتر از شناخته‌شدن به‌عنوان تولیدکنندگان نفت گسترش دهند.
برخی استدلال می‌کنند که تلاش می‌کنند جنبه‌های کمتر دلپذیر، از جمله سرکوب مخالفان و تبعیض ریشه‌دار علیه زنان و اقلیت‌ها را نادیده بگیرند.
جورجیو کافیرو، مدیر اجرایی شرکت مشاوره ریسک مستقر در واشنگتن، Gulf State Analytics، می‌گوید میزبانی جام جهانی «به تقویت وجهه قطر کمک می‌کند».
او می‌گوید که این کمک می‌کند که قطر به‌عنوان کشوری بسیار آینده‌نگر، مترقی و برون‌گرای خلیج‌فارس به تصویر کشیده شود که متعهد به گرد هم آوردن انواع مختلف مردم است.
به‌عبارت‌دیگر، جایی که یک مسافر بیزینس من می‌تواند احساس خوبی نسبت به مشتریان داشته باشد، یک انجمن تجاری می‌تواند میزبان یک کنفرانس باشد یا خانواده‌ای می‌توانند برای چند روز تعطیلات خود را بگذرانند – مانند لاس‌وگاس، با لهو و لعب کمتر.
دهه آینده برای کشورهایی که به‌شدت به درآمد سوخت فسیلی متکی هستند، یک دهه مهم است.
بسیاری از کشورها سال ۲۰۳۰ را به‌عنوان سالی تعیین کرده‌اند که مصرف انرژی خود را کاهش خواهند داد، درحالی‌که بسیاری به طور فزاینده‌ای به دنبال جایگزین‌های پاک‌تری برای کاهش تغییرات آب‌وهوایی هستند.
خود قطر نیز به دنبال این بوده است که جام جهانی امسال را به‌عنوان رویدادی بدون کربن اعلام کند، اگرچه محققان مستقل نسبت به محاسبات ابراز تردید کرده‌اند.
در کوتاه‌مدت، مکان‌هایی مانند قطر از بحران انرژی ناشی از حمله روسیه به اوکراین سود خواهند برد.
قطر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گاز طبیعی مایع در جهان، از افزایش تقاضای اروپا سود می‌برد.
اما پیامدهای جنگ همچنین نیاز واردکنندگان را برای تقویت امنیت انرژی و کاهش اتکای خود به سوخت‌های فسیلی برجسته کرده است. برای تولیدکنندگان، این بدان معناست که رقابت برای تضمین آینده اقتصادی آنها قبل از کاهش تقاضا ادامه دارد.
مورد مثال: عربستان سعودی که تا سال ۲۰۱۹ ویزای توریستی صادر نمی‌کرد، اکنون انتظار دارد یک تریلیون دلار برای جذب بازدیدکنندگان هزینه کند.به‌عنوان بخشی از طرح خود برای ساختن نئوم – شهری با فناوری پیشرفته در بیابان – این کشور در حال برنامه‌ریزی برای ایجاد یک پیست اسکی مصنوعی است و در ماه اکتبر به‌عنوان میزبان بازی‌های زمستانی آسیایی ۲۰۲۹ انتخاب شد.
این رویداد چند ورزشی را می‌توان به‌عنوان محل اثبات مکان‌هایی در نظر گرفت که می‌خواهند میزبان گردهمایی‌های بزرگ‌تری از جمله بازی‌های المپیک باشند و درعین‌حال کشور را به میلیاردها گردشگر بالقوه نشان دهند.
همسایگان کوچک‌تر عربستان سعودی نیز خود را به‌عنوان مقصد معرفی می‌کنند.
تا پایان این دهه، امارات می‌خواهد گردشگری ۱۵ درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص دهد. قطر ۶ میلیون بازدیدکننده در سال را هدف قرار داده است که این رقم دوبرابر نسبت به سال ۲۰۱۶ است. این کشورها نمی‌توانند بدون تغییر طرز فکر گردشگران پولدار به این رقم دست پیدا کنند.
همچنین تغییراتی بیش از رشد اقتصادی وجود دارد. به‌ویژه برای قطر، دیده‌شدن در جهانی به موضوع بقا تبدیل شده است. تنها پنج سال پیش، تشدید رقابت‌های منطقه‌ای باعث شد که عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر روابط دیپلماتیک، تجاری و مسافرتی با این کشور را قطع کنند.
برخی گزارش‌ها حتی در مورد حمله احتمالی عربستان سعودی هشدار داده بودند. برای پایان‌دادن به بن‌بست در سال گذشته، مداخله ایالات متحده و منافع شخصی اقتصادی الهام گرفته از سیل معلق گردشگران جام جهانی به منطقه موردنیاز بود.
فیفا، کمیته بین‌المللی المپیک و سایر نهادهای حاکم مدت‌ها است که استدلال می‌کنند که آوردن ورزش به کشورهای غیردموکراتیک بیشتر از ضررش، فایده دارد. این سوال برانگیز است در همان روزی که قطر حق شرکت در مسابقات امسال را دریافت کرد، فیفا مسابقات ۲۰۱۸ را نیز به روسیه اعطا کرد، روسیه که از آن زمان حتی بیشتر به سمت سرکوب دولتی سوق یافته و حمله به اوکراین را آغاز کرده است.
برداشت بدبینانه این است که سازمان دهندگان ورزش انتخاب زیادی ندارند. کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از جمله گروهی از کشورهایی هستند که مایلند برای میزبانی رویدادهای ورزشی دلارپاشی کنند.
در شهرهای اروپایی و آمریکایی، ساکنان – به نام رای دهندگان – اعتقاد دارند بازی‌های المپیک، هدردادن پول مالیات دهندگان است و بارها پیشنهادهای مختلف را رد کرده‌اند.
استیو کونین، مدیرعامل تیم NBA آتلانتا هاکس، در مصاحبه‌ای گفت:
«ورزش مطمئناً به سیاست، تجارت و جامعه مرتبط است. با آمدن به امارات می‌دانیم که همه چیز با ارزش‌های ما مطابقت ندارد، بااین‌حال می‌دانیم که وقتی مهمان خانه کسی هستید، تفاوت‌ها را درک می‌کنید. سپس امیدوارم با گذشت زمان بتوانید چشمان خود را باز کنید و قفل قلب‌ها را برای تغییر اوضاع باز کنید.»
گزارش رسانه‌ها موارد دقیقی از کارگران قطری که در استادیوم‌ها و سایر زیرساخت‌ها کار می‌کردند و در معرض رفتار غیرانسانی و شرایط ناامن قرار داشتند، ارائه داده است، درحالی‌که عفو بین‌الملل دولت را متهم کرده است که به‌درستی در مورد مرگ بسیاری از کارگران مهاجر تحقیق نکرده است.
پس از سال‌ها بررسی و پرسش، این کشور تغییرات قابل‌توجهی در قوانین کار خود ایجاد کرد، اگرچه مدافعان کارگران مایلند قوانین بیشتر و اجرای بهتری را شاهد باشند.
برخی از بازیکنان و هواداران خواستار تحریم شدند، اما مقامات فوتبال در کشورهای شرکت‌کننده در نهایت این ایده را رد کردند. عفو بین‌الملل و سایر گروه‌ها گفتند که قطر در اجرای اصلاحات کوتاهی کرده است، اما آنها خاطرنشان می‌کنند که این تغییرات در کل مثبت بوده است.
دولت قول داده است که از همه استقبال کند، و بلومبرگ نیوز گزارش داده است که ممکن است اعتراضات در طول جام جهانی، از جمله آنهایی که از حقوق دگرباشان جنسی حمایت می‌کنند، سرکوب نشود.
بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۸ پکن نیز به‌عنوان شاهدی بر پیشرفت، آزادسازی و گشایش اعلام شد. بااین‌حال بعد از ۱۴ سال چین تحت کنترل‌های شدیدتری قرار گرفته است و رئیس‌جمهور شی جین پینگ برای سومین دوره ریاست‌جمهوری خود را آغاز می‌کند.
عربستان سعودی، یونان و مصر به طور مشترک برای میزبانی جام جهانی فوتبال مردان در سال ۲۰۳۰ کاندید شده‌اند. همچنین واضح است که هم عربستان سعودی و هم قطر علاقه‌مند به میزبانی بازی‌های المپیک هستند که فرصت دیگری برای اتهام شستشوی ورزشی – و فرصت‌هایی برای پیشرفت اقتصادی و اجتماعی فراهم می‌کند.
سایمون چادویک، استاد ورزش و اقتصاد ژئوپلیتیک در مدرسه بازرگانی Skema در پاریس می‌گوید: «خلیج‌فارس به طور فزاینده‌ای برای بازی‌های المپیک محتمل به نظر می‌رسد. زنان باید پاها و بازوهای خود را نشان دهند و سر خود را نپوشانند. این یک چشم‌انداز واقعا جالب است.»
دیدگاه ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
استفاده از کلمات و محتوای توهین‌آمیز و غیراخلاقی به هر شکل و هر شخص ممنوع است.
انتشار هرگونه دیدگاه غیراقتصادی، تبلیغ سایت، تبلیغ صفحات شبکه‌های اجتماعی، قراردادن اطلاعات تماس و لینک‌های نامرتبط مجاز نیست.